Zniesienie współwłasności nieruchomości, 
dział spadku, podział majątku po rozwodzie

W dzisiejszym artykule odpowiemy na pytanie jak przebiega wyodrębnienie nowych lokali przy zniesieniu współwłasności.

Ustanowienie odrębnej własności lokali przez podział sądowy

Sposobem zniesienia współwłasności przez podział nieruchomości, o którym mowa w art. 211 k.c. jest także ustanowienie odrębnej własności lokali.

Ustawa o własności lokali w art. 8 preferuje umowną formę ustanawiania odrębnej własności lokali, dopuszczając w art. 7 ust. 1 w zw. z art. 11 także możliwość jej ustanowienia z mocy orzeczenia sądu znoszącego współwłasność nieruchomości.

Czytaj dalej >>>

Jak wygląda zniesienie współwłasności nieruchomości rolnej oraz zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego? Zanim przejdziemy do spraw związanych z podziałem, warto naprzód wskazać na definicje obu tych pojęć, zawarte w kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 46¹  k.c. grunt rolny (nieruchomość rolna), to taka nieruchomość, która jest lub może być wykorzystywana do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Z kolei za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego (art. 55³ k.c.).

Z definicji tych wynika, że gospodarstwo rolne jest pojęciem zbiorczym, którego podstawowym składnikiem pozostaje grunt rolny (nieruchomość rolna).

To zaś uzasadnia stosowanie do obu tych kategorii rolnych podobnych zasad odnoszących się do znoszenia ich współwłasności.

Ustawa przewiduje istotne odrębności dotyczące znoszenia współwłasności nieruchomości rolnej (gospodarstwa rolnego).

Najważniejsze z nich są następujące:

1. Ustalenie wartości

Należy podkreślić, że Sąd Najwyższy opowiada się za dokonywaniem wyceny według stanu rzeczy z chwili zamknięcia rozprawy, kierując się wartością rynkową rzeczy stanowiących przedmiot współwłasności.

Podkreśla przy tym, że ustalenie tej wartości jest uprawnieniem i obowiązkiem sądu.

Czytaj dalej >>>

Jak wygląda sądowe postępowanie o zniesienie współwłasności nieruchomości? Co zawiera wniosek o zniesienie współwłasności? Ile wynoszą opłaty?

Sądowe postępowanie o zniesienie współwłasności nieruchomości wszczyna się na wniosek osoby uprawnionej, którą jest z reguły jeden ze współwłaścicieli.

Wnioskodawca składa tyle egzemplarzy wniosku, ile jest uczestników postępowania, plus jeden egzemplarz dla sądu.

Uczestnikami postępowania powinni być wszyscy współwłaściciele nieruchomości.

Opłata sądowa od wniosku o zniesienie współwłasności nieruchomości jest stała i wynosi 1000 zł. W razie zgodnego wniosku wszystkich zainteresowanych obowiązuje uprzywilejowana opłata w wysokości 300 zł.

Więcej o tym, jak powinien wyglądać wniosek o zniesienie współwłasności, piszemy w artykule „Wniosek o zniesienie współwłasności – co powinien zawierać? Wzór”. 

Ponadto, w naszej książce „Sądowe zniesienie ułamkowej współwłasności nieruchomości” podaliśmy wyczerpujące wzory wniosków o podział współwłasności przez sąd.

Dodatkowo pokazujemy, jak w praktyce wyglądają orzeczenia sądowe (wzory postanowień).

Jeżeli wniosek jest należycie opłacony i nie ma braków formalnych, przewodniczący wydziału zarządza doręczenie odpisu wniosku wraz z załącznikami wszystkim uczestnikom postępowania.

Zniesienie współwłasności — posiedzenie przygotowawcze

Po doręczeniu odpisów wniosku przewodniczący może wyznaczyć tzw. posiedzenie przygotowawcze, na którym omawia się z zainteresowanymi możliwość ugodowego załatwienia sprawy, a jeśli do ugody nie dojdzie, ustala się kierunek postępowania w sprawie w postaci planu rozprawy.

Zatwierdzenie tego planu ma umożliwić sprawne przeprowadzenie i zakończenie sprawy.

Czytaj dalej >>>

Czy można znieść współwłasność bez zgody współwłaścicieli? Czy każdy właściciel może wystąpić z wnioskiem o zniesienie współwłasności?

Wielkość udziału współwłaściciela w nieruchomości ma decydujący wpływ na zakres jego uprawnień. Nie dotyczy to jednak uprawnienia do wystąpienia z wnioskiem o zniesienie współwłasności. Zgodnie bowiem z art. 210 zdanie pierwsze k.c. każdemu ze współwłaścicieli przysługuje uprawnienie do żądania sądowego jej zniesienia.

Zatem z wnioskiem takim może wystąpić współwłaściciel, który ma nawet minimalny udział w nieruchomości, a pozostali współwłaściciele nie mogą się takiemu żądaniu skutecznie przeciwstawić.

Co przy tym ważne, roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu (art. 220 k.c.).

Wyłączenia i ograniczenia w zakresie zniesienia współwłasności

a) Umowne zniesienie współwłasności — wyjątki

Nasz system prawny przewiduje pewne wyjątki od uprawnienia do żądania zniesienia współwłasności.

Przede wszystkim współwłaściciele mogą zawrzeć umowę wyłączającą okresowo możliwość wystąpienia z wnioskiem o zniesienie współwłasności.

Czytaj dalej >>>

Jak znieść współwłasność nieruchomości? Jakie są procedury?

Współwłasność nieruchomości jest z reguły stanem tymczasowym, przejściowym. Ustawa przewiduje stosunkowo łatwą możliwość wyjścia z tego stanu.

Są dwie możliwości wyjścia ze współwłasności nieruchomości: sądowy i umowny.

Przy czym podział umowny ma więcej zalet, ale nie zawsze jest możliwy, w szczególności gdy nie ma porozumienia pomiędzy współwłaścicielami.

Jak wygląda zniesienie współwłasności nieruchomości przez sąd?

Podstawowym sposobem wyjścia ze stanu współwłasności jest przysługujące na podstawie art. 210 zdanie pierwsze k.c. każdemu ze współwłaścicieli uprawnienie do żądania sądowego jej zniesienia.

Należy podkreślić, że żądanie to nie podlega przedawnieniu.

Czytaj dalej >>>

Długotrwałość postępowania o zniesienie współwłasności nieruchomości zależy od dwóch głównych czynników: stopnia skomplikowania sprawy i od „mocy przerobowych” danego sądu.

Już z tych stwierdzeń wynika, że nie można podać nawet w przybliżeniu jakiegoś „uśrednionego” okresy trwania takiej sprawy.

Jak długo trwa sprawa w sądzie o zniesienie współwłasności — uwagi ogólne

Jest rzeczą jasną, że sprawa, w której sąd przeprowadza szereg dowodów, zwłaszcza z zeznań świadków i opinii biegłych trwa z reguły dłużej od sprawy, w której zakres postępowania dowodowego  jest zdecydowanie skromniejszy.

Jeżeli do tego dojdzie postępowanie odwoławcze, wszczęte na skutek wniesienia apelacji przez któregoś z uczestników postępowania, to trzeba się uzbroić w cierpliwość, gdyż czas trwania takiej sprawy od wniesienia wniosku do uprawomocnienia się postanowienia sądowego może wynieść kilka lat.

Czytaj dalej >>>

Co powinien zawierać wniosek o zniesienie współwłasności? Przykładowy wzór wniosku o zniesienie współwłasności do pobrania w dalszej części tekstu.

Treść wniosku o zniesienie współwłasności

Żądanie zniesienia współwłasności nieruchomości rozpoznawane jest w trybie nieprocesowym na wniosek osoby uprawnionej, zwanej wnioskodawcą.

Wniosek o zniesienie współwłasności jest pismem wszczynającym postępowanie sądowe, dlatego powinien odpowiadać wymogom ustawowym.

Czytaj dalej >>>

W przypadku każdego sporu, a zwłaszcza z zakresu prawa nieruchomości racjonalne działanie wymaga przeprowadzenia przynajmniej wstępnej kalkulacji kosztów. Żebyśmy nie sądzili się 20 lat o gruszę jak rodzice Rzędziana z „Potopu” 😊

Jakie są obligatoryjne koszty sprawy sądowej o podział nieruchomości?

W przypadku decyzji o wystąpieniu z wnioskiem o zniesienie współwłasności nieruchomości pewne są w każdej sprawie tylko dwie pozycje:

Czytaj dalej >>>

Ustawa przewiduje następujące sposoby zniesienia współwłasności nieruchomości:

1. Podział fizyczny,
2. Podział przez przyznanie nieruchomości jednemu lub kilku współwłaścicielom,
3. Zniesienie współwłasności przez sprzedaż publiczną (podział cywilny).

1. Podział fizyczny gruntu, działki, nieruchomości – jak przeprowadzić?

Podstawowym sposobem wyjścia ze współwłasności jest podział fizyczny rzeczy wspólnej, najlepiej — o ile jest to możliwe — stosownie do wysokości udziałów przypadających współwłaścicielom, a gdyby to było nierealne, przez skorygowanie podziału fizycznego odpowiednimi dopłatami.

Podział fizyczny jest określany wręcz „podziałem naturalnym” (tak SN w postanowieniu z 9.09. 2011 r., I CSK 674/10).

Czytaj dalej >>>